Oblicze Chrystusa i o kanonie cytatów kilka

Oblicze Chrystusa. Ikona 39,5cm x 44,5cm

Czyż nie Ja jestem Pan, a nie ma innego boga oprócz Mnie? Bóg sprawiedliwy i zbawiający nie istnieje poza Mną.
Izajasza 45,21

 

 

 

  

 

Zakończyłem dzisiaj pisanie ikony Oblicza Chrystusa. Zadania i pytania jakie stawały przede mną podczas pisania rysów twarzy Pana Naszego, ponownie skierowały mnie na poszukiwanie informacji o wadze kanonu w ikonie. W miarę pisania odchodziłem od wzoru z podlinnika, czułem wręcz nacisk by  spojrzenie Chrystusa było takie jak widać - skoncentrowane na kontemplującym ikonę. Pan ma mi coś ważnego do powiedzenia. Jednak musiałem znaleźć potwierdzenie dla samego siebie, że takie bezpośrednie spojrzenie z ikony jest zgodne z teologią. I trafiłem na bardzo dobry, zwarty i zrozumiały artykuł Pana Michała Boguckiego, który prowadzi witrynę MUZEUM IKON.

 

 

Zacytuję najważniejsze dla mnie fragmenty:

"Patrząc na ikony, czyli rzecz o kanonie"

/fragmenty/:

"Malarstwo ikonowe posługuje się formą wypracowaną przez wiele stuleci, dlatego ikonę rozpoznajemy na pierwszy rzut oka. Choć ulegała ona licznym przemianom, w istocie swej zawsze pozostawała niezmienna. Ta niezmienność dotyczy jednocześnie formy i treści, a właściwie ich nierozerwalnego związku. Pod pojęciem treści nie rozumiemy tylko tematu przedstawienia, lecz cały dogmatyczno-teologiczny ładunek pojęć wypracowany przez tradycję – zbiorowe doświadczenie chrześcijan, weryfikowane przez czas i nauczanie Kościoła i przede wszystkim ugruntowane w Piśmie Świętym. Sama forma, choćby najdoskonalsza, jeśli nie niesie głębszych treści – jest pusta."

"Teolog powie, że ikona jest przede wszystkim sakramentem – tajemnicą Bożej obecności w człowieku, obecności boskiej w rzeczywistości ludzkiej. Pierwszą ikoną była twarz Chrystusa – Bogoczłowieka. Przez tajemnicę Wcielenia twarz człowieka zjednoczyła się z Obliczem Boga. "

"PATRZĄC NA IKONY, musimy zadać sobie najważniejsze pytanie: co powoduje, że ikona jest IKONĄ? Jakimi zasadami i wskazówkami musi kierować się ikonograf, by nie popełnić błędów, które jego pracę zdyskwalifikowałyby nie tyle w sensie plastycznym, co duchowym. Musimy postawić pytanie: co znaczy, że ikona jest kanoniczna? Czym jest kanon? /.../ Czy są to zasady właściwego stosowania kolorów, form, linii, perspektywy i inskrypcji. Czy wreszcie jest to wierność zasadzie jedności formy i treści, o której mówiliśmy na początku." 

 

Po przeczytaniu całego artykułu wywnioskowałem, że co prawda w tej ikonie Oblicze nie za bardzo wyraża "ciszę, spokój, wejrzenie w wieczność", ale dla mnie podczas pisania właśnie taka twarz Chrystusa wyrażała kanoniczną jedność formy i treści.

Polecam cały artykuł i odwiedziny w Muzeum Ikon Pana Michała na stronie http://muzeumikon.pl/artykuly